Jak słuchać, żeby usłyszeć?

28 lutego 2019 r. odbyło się kolejne wydarzenie współorganizowane przez Akademię Ignatianum w Krakowie oraz Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, a dotyczące teoretycznych i praktycznych aspektów stosowania mediacji w sporach sądowych i pozasądowych. Spotkanie poprowadził dr Krzysztof Ozga - mediator, który od strony naukowej zajmuje się językoznawstwem. Właśnie do tej dziedziny nauki nawiązywał tytuł warsztatu: "Parafraza i klaryfikacja jako elementy konstruktywnej komunikacji interpersonalnej". Zgromadzona w siedzibie UPJPII grupa mediatorów miała okazję pogłębić swoją wiedzę i udoskonalić umiejętności w zakresie technik aktywnego słuchania, które stanowią podstawowe narzędzie umożliwiające rozwiązywanie sytuacji konfliktowych. Pomimo tego, że istnieje wiele szkół mediacji i wiele jej odmian, to zawsze za główne źródło nieporozumień uznaje się bariery komunikacyjne, które utrudniają stronom wzajemne zrozumienie. Gdy w grę wchodzą duże emocje, często niemożliwe jest precyzyjne sformułowanie przyczyn sporu, wzajemnych oczekiwań i możliwych rozwiązań. Z kolei korzyścią wynikającą z usprawnienia komunikacji (np. dzięki pomocy mediatora) jest to, że skłócone osoby mają szansę wysłuchać wzajemnie swoich perspektyw, doprecyzować je, a przez to zrozumieć (i często zaakceptować) odmienne poglądy drugiej strony.

            Konstruktywna komunikacja polega przede wszystkim na wzajemnej uważności (np. kontakt wzrokowy, dobra atmosfera rozmowy, okazywanie szacunku), cierpliwości oraz na braniu pod uwagę różnych kanałów przekazywania informacji (werbalne i niewerbalne). Mediator stara się usprawniać komunikację między stronami po to, by stworzyć poczucie bezpieczeństwa, nieskrępowanej wymiany myśli i otwartości na potrzeby innych. Buduje w ten sposób podstawy wzajemnego zaufania, które jest kluczem do szukania rozwiązań w trudnych sytuacjach. Parafraza i klaryfikacja pełnią tu bardzo ważne role w porządkowaniu oczekiwań i możliwości stron oraz we wspomaganiu ich w rozmowie na temat przyszłości. Oprócz przedyskutowania kwestii teoretycznych uczestnicy spotkania mieli także okazję poćwiczyć własne umiejętności komunikacyjne w czasie symulacji, a następnie wymienić się cennymi spostrzeżeniami.   

            Opisane wydarzenie było już trzecim wspólnym przedsięwzięciem (po obchodach Międzynarodowego Dnia Mediacji w październiku 2018 r. oraz szkoleniu z zagadnień etycznych w mediacji w listopadzie 2018 r.) zorganizowanym przez AIK i UPJPII i skierowanym na promocję metod polubownego rozwiązywania sporów oraz integrację i podnoszenie kwalifikacji mediatorów. Wzorem poprzednich, również i to spotkanie było bardzo owocne, w związku z czym organizatorzy planują kolejne wydarzenia tego typu.

dr Mateusz Pękala,

Akademia Ignatianum w Krakowie, mateusz.pekala@ignatianum.edu.pl,

dr Katarzyna Wojtanowicz,

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, katarzyna.wojtanowicz@upjp2.edu.pl