Żądamy cukierków za przestrzeganie prawa! Prezentacja wyników "Ekspresowych burz mózgów" przeprowadzonych w czasie Festiwalu Nauki i Sztuki 2017

              

       Z okazji kolejnej edycji Festiwalu Nauki i Sztuki w Krakowie na Rynku Głównym 18 maja 2018 r. studenci Instytutu Nauk o Polityce i Administracji Akademii Ignatianum w Krakowie pod opieką dr. Mateusza Pękali i dr Alicji Malewskiej zaproponowali osobom odwiedzającym festiwalowy namiot nowy sposób na ćwiczenie kreatywności, czyli „ekspresową burzę mózgów”. Zabawa polega na tym, że losujemy pytanie dotyczące jakiegoś problemu społecznego i w pierwszym etapie drużynowo wymyślamy na nie jak najwięcej odpowiedzi w jak najkrótszym czasie. Potem zaś następuje faza oceny zgłoszonych propozycji. Kilkadziesiąt osób mogło w ten sposób sprawdzić i rozwinąć swoje umiejętności twórczego myślenia, co zaowocowało kilkoma zaskakującymi wnioskami. Poniżej przedstawiamy krótkie omówienie wyników naszego „eksperymentu”.

         Jedno z pytań zadawanych uczestnikom „Ekspresowych burz mózgów” brzmiało: „Jak państwo może pomagać młodym ludziom w starcie ich karier zawodowych?”. Wśród najlepiej ocenionych pomysłów znalazły się rozwiązania typowo prawne, takie jak: ulgi lub zwolnienia dla studentów z płacenia podatków, dodatkowe ubezpieczenia dla nich, finansowanie nowych miejsc pracy i możliwości odbywania praktyk, dofinansowanie biznesów prywatnych, podniesienie poziomu edukacji, darmowy wstęp do wszystkich muzeów oraz wsparcie ze strony jednostek samorządu terytorialnego. Część z tych postulatów jest realizowana, jednak pod rozwagę decydentom można poddać również i bardziej nietypowe propozycje – np. fundowanie przez państwo młodym ludziom wypraw naukowych (na wzór „Indiany Jonesa”), opłacanie ze środków publicznych abonamentów za telefony komórkowe studentów czy też Narodowy Program Odzieży dla Młodzieży (oczywiście za symboliczną złotówkę, ale za to wysokiej jakości i od najlepszych polskich projektantów). Niektórzy uczestnicy postulowali nawet wyeliminowanie określonych przedmiotów (np. języka polskiego, fizyki i matematyki) z programów szkolnych, co chyba jednak nie ma realnych szans na powodzenie. Warto jednak pomyśleć o uelastycznieniu systemu edukacji pod kątem lepszego wykorzystywania potencjału i zainteresowań najzdolniejszych uczniów.

           „Jak zwiększyć aktywność i rolę kobiet w polityce?” – oto kolejny problem, z którym mierzyli się uczestnicy naszej zabawy. Na pytanie odpowiadali zarówno mężczyźni, jak i same kobiety, zdarzały się zarówno opinie umiarkowane, jak i radykalne, a najpopularniejszym pomysłem była walka z nierównościami w wynagrodzeniach. Wskazywano też na konieczność wprowadzania nowych rozwiązań organizacyjnych, ułatwiających godzenie kariery zawodowej z codziennymi obowiązkami. Dobrym pomysłem jest tworzenie żłobków oraz przedszkoli przy instytucjach zatrudniających większą ilość kobiet. Niektórzy opowiadali się za reformami ustrojowymi, które miałyby polegać np. na wprowadzeniu zasady, że Prezydentem naszego kraju będzie raz mężczyzna, raz kobieta. Być może warto również rozważyć pomysł męskiego Sejmu i żeńskiego Senatu. Zgłoszono także propozycję powołania Ministerstwa Kobiety Pracującej, które miałoby walczyć o pozytywną dyskryminację płci żeńskiej. Pojawiały się też postulaty emocjonalne, takie jak np.: „Zniszczyć mężczyzn!”, ale przecież byłoby to nie tyle kreatywne, co raczej destruktywne. Co ciekawe, przedstawiciele obu płci z chęcią obejrzeliby nowy serial opowiadający historię typowej polskiej kobiety odnoszącej życiowy sukces pomimo wielu przeciwności.

            Kolejne „ekspresowe burze mózgów” miały na celu poszukiwanie innowacyjnych sposobów na ochronę środowiska naturalnego. W tym zakresie większość pomysłów dotyczyła społecznej promocji zachowań proekologicznych, takich jak: segregacja śmieci, recykling odpadów, redukcja emisji zanieczyszczeń, poprawa jakości powietrza (szczególnie w Krakowie!) czy oszczędzanie prądu. Kreatywnością odznaczały się natomiast takie propozycje, jak: szukanie nowych metod wykorzystania wody deszczowej i energii słonecznej oraz wprowadzenie ekologii do naszych kuchni. Jedzenie ekologiczne mogłoby polegać np. na wspieraniu lokalnych dostawców i spożywaniu regionalnych potraw. Nie mamy nic przeciwko eko-gastronomii, pod warunkiem, że będzie smaczna!

          Trening kreatywności dotyczył także metod zwiększania frekwencji wyborczej – tu wymyślono m.in.: wynagrodzenie finansowe za udział w głosowaniu w gotówce, ewentualnie poprzez obniżenie podatków lub bony towarowe. Przyszłością systemu wyborczego jest wprowadzanie możliwości oddawania głosów za pomocą internetu i tworzenie nowych lokali wyborczych, np. w galeriach handlowych i parkach miejskich. Niezbędna jest ponadto szeroka kampania promocyjna mająca na celu zwiększenie świadomości politycznej naszego społeczeństwa. Ewentualnie, do dyspozycji pozostaje wprowadzenie kar za brak udziału w wyborach, ale raczej nie byłoby to skuteczne rozwiązanie. A propos skuteczności polskiego państwa, kolejne pytanie brzmiało: „Jak zachęcać obywateli do przestrzegania norm prawnych?”. Tu również podkreślano przede wszystkim konieczność społecznej promocji wiedzy o funkcjonowaniu systemu prawnego oraz uproszczenia przepisów, tak aby stały się bardziej „normalne” i „ludzkie”. Zwracano także uwagę na motywacyjną siłę nagród. I tak, np. obywatel, który przejdzie na zielonym świetle powinien móc przybić „piątkę” z policjantem, wysłuchać jego pochwały, a następnie otrzymać cukierka (ekologicznego!). Natomiast Polacy, którzy nigdy nie dopuszczają się łamania prawa powinni mieć zagwarantowane nie tylko trwałe obniżenie stawki podatku dochodowego, ale, jak to wymyślili uczestnicy naszej zabawy, w nagrodę należy im się coroczny turnus w ośrodku SPA na koszt budżetu państwa. I rzeczywiście jest to rozwiązanie kreatywne, a taka nagroda byłaby skutecznym motywatorem.

Jak widzimy, nasze „ekspresowe burze mózgów” zaowocowały wieloma nowymi rozwiązaniami dawnych problemów, i o to właśnie chodziło. Zabawa ta miała służyć bowiem trzem hasłom: „Aktywujmy inteligencję zbiorową!”, „Trenujmy kreatywność!”, „Uczmy się nowych technik myślenia!”. 

Wyniki opracowali:

dr Mateusz Pękala,

Mariola Kramarczyk,

Ewa Rzepiszczak